Initiative details
Mobiliteit is één van de grootste drijfveren voor het behouden en versterken van individuele levenskwaliteit, sociale evolutie en economische stabiliteit. De meeste publieke en private actoren erkennen dit en steeds meer publieke en private middelen worde steeds efficiënter ingezet binnen de mobiliteitssector. De technologische vooruitgang in de mobiliteitssector maakt dan ook grote sprongen en nieuwe ontwikkelingen volgen elkaar steeds sneller op.
Tegelijkertijd worden steeds scherpe mobiliteitsdoelstellingen opgesteld: bereikbaarheid waarborgen, mobiliteit waarborgen, verkeersonveiligheid terugdringen, leefbaarheid verhogen en schade aan milieu en natuur terugdringen.
Het mobilidata-programma werd in 2018 beschreven en ging in 2019 van start. Wanneer we naar de beschikbare statistieken en voorspellingen van die periode kijken, dan werd in de Verkeersveiligheidsbarometer van het VIAS instituut voor het jaar 2017 letterlijk vermeld dat volgens de prognose van de auteurs de jaarlijkse vermindering van het aantal “doden 30 dagen” onvoldoende zal zijn om deze doelstelling voor 2020 te bereiken. De daar geschetste verwachting was dat met de toenmalige veiligheidstrend het aantal dodelijke verkeersslachtoffers in 2020 in Vlaanderen 251 zou zijn, oftewel 25% hoger dan de doelstelling. In de praktijk werd een slechter resultaat bereikt zelfs, met 254 verkeersdoden in Vlaanderen in 2020 en zelfs 310 verkeersdoden in 2021. Met andere woorden, de oorspronkelijke doelstelling van maximaal 200 doden (doden 30 dagen) tegen 2020 in Vlaanderen werd niet gehaald én een strategische achterstand lijkt te worden verder gezet in te toekomst.
Om de Vlaamse en Belgische beleidsdoelstelling toch te kunnen halen, of op zijn minst de nodige extra daling in te zetten die als inhaalbeweging kan fungeren om mits enige vertraging toch op het gewenste niveau te kunnen komen op een latere milestone (bijvoorbeeld 2030) waren maatregelen gerechtvaardigd. Het nuttig aanwenden van aan mobiliteit gerelateerde data in een bredere context van C-ITS (Cooperative Intelligent Transport Systems) applicaties (diensten en toepassingen, maar ook beleidsondersteunende toepassingen) hebben als doel een dergelijke verbetering te realiseren op vlak van verkeersveiligheid, doorstroming en duurzaamheid.
Binnen Mobilidata ligt de klemtoon op het voorzien van twee groepen C-ITS toepassingen over het gehele Vlaamse wegennet:
- Het voorzien van weggebruikers van (veiligheids)waarschuwingen via ITS toepassingen (smartphone applicaties, voertuiginterfaces, etc.), met het oog op het verlagen van aan mobiliteit gerelateerde risico’s. Dit omvat een aantal van de zogenaamde “Day 1” en “Day 1,5” C-ITS use cases (bv. waarschuwingen voor wegenwerken, filestaart, trage voertuigen, dienstvoertuigen, etc.).
- De uitrol van Intelligente Verkeerslichtregelinstallaties voor het verhogen van doorstroming (van specifieerbare groepen weggebruikers) én het verhogen van verkeersveiligheid op en nabij kruispunten.
Om deze toepassingen correct en goed te laten functioneren, is het van groot belang dat de brondata die wordt gebruikt om deze waarschuwingen te geven of verkeerslichtregelinstallaties mee aan te sturen van hoge kwaliteit is. Een belangrijk deel van de inspanningen van Mobilidata gaat dan ook naar het verzamelen van relevante databronnen, het verhogen van de data-kwaliteit en het beschikbaar maken van deze data aan derde partijen.
Concreet wil dit zeggen dat volgende specifieke verkeersveiligheidsproblematiek doelgericht worden aangepakt (niet exhaustieve opsomming):
- Verkeersveiligheidsproblematiek op Vlaamse hoofdwegen en verbindingswegen (autosnelwegen, secondaire wegen, etc.): verhogen van bestuurdersaandacht, vermijden van filestaartbotsingen, vermijden van ongevallen in en voor wegenwerken, etc.
- Verkeersveiligheidsproblematiek op Vlaamse lokale wegen: vermijden van intermodale conflicten, verhogen van kruispuntveiligheid, etc.
Daarnaast wordt ook een positieve impact verwacht door secondaire effecten zoals het aantrekkelijk maken van niet-gemotoriseerde vervoersmodi (voetganger, fiets) én niet-geïndividualiseerde vervoersmodi (openbaar vervoer) door het ontwikkelen van een robuuster verkeerssyteem.
Tegelijkertijd worden steeds scherpe mobiliteitsdoelstellingen opgesteld: bereikbaarheid waarborgen, mobiliteit waarborgen, verkeersonveiligheid terugdringen, leefbaarheid verhogen en schade aan milieu en natuur terugdringen.
Het mobilidata-programma werd in 2018 beschreven en ging in 2019 van start. Wanneer we naar de beschikbare statistieken en voorspellingen van die periode kijken, dan werd in de Verkeersveiligheidsbarometer van het VIAS instituut voor het jaar 2017 letterlijk vermeld dat volgens de prognose van de auteurs de jaarlijkse vermindering van het aantal “doden 30 dagen” onvoldoende zal zijn om deze doelstelling voor 2020 te bereiken. De daar geschetste verwachting was dat met de toenmalige veiligheidstrend het aantal dodelijke verkeersslachtoffers in 2020 in Vlaanderen 251 zou zijn, oftewel 25% hoger dan de doelstelling. In de praktijk werd een slechter resultaat bereikt zelfs, met 254 verkeersdoden in Vlaanderen in 2020 en zelfs 310 verkeersdoden in 2021. Met andere woorden, de oorspronkelijke doelstelling van maximaal 200 doden (doden 30 dagen) tegen 2020 in Vlaanderen werd niet gehaald én een strategische achterstand lijkt te worden verder gezet in te toekomst.
Om de Vlaamse en Belgische beleidsdoelstelling toch te kunnen halen, of op zijn minst de nodige extra daling in te zetten die als inhaalbeweging kan fungeren om mits enige vertraging toch op het gewenste niveau te kunnen komen op een latere milestone (bijvoorbeeld 2030) waren maatregelen gerechtvaardigd. Het nuttig aanwenden van aan mobiliteit gerelateerde data in een bredere context van C-ITS (Cooperative Intelligent Transport Systems) applicaties (diensten en toepassingen, maar ook beleidsondersteunende toepassingen) hebben als doel een dergelijke verbetering te realiseren op vlak van verkeersveiligheid, doorstroming en duurzaamheid.
Binnen Mobilidata ligt de klemtoon op het voorzien van twee groepen C-ITS toepassingen over het gehele Vlaamse wegennet:
- Het voorzien van weggebruikers van (veiligheids)waarschuwingen via ITS toepassingen (smartphone applicaties, voertuiginterfaces, etc.), met het oog op het verlagen van aan mobiliteit gerelateerde risico’s. Dit omvat een aantal van de zogenaamde “Day 1” en “Day 1,5” C-ITS use cases (bv. waarschuwingen voor wegenwerken, filestaart, trage voertuigen, dienstvoertuigen, etc.).
- De uitrol van Intelligente Verkeerslichtregelinstallaties voor het verhogen van doorstroming (van specifieerbare groepen weggebruikers) én het verhogen van verkeersveiligheid op en nabij kruispunten.
Om deze toepassingen correct en goed te laten functioneren, is het van groot belang dat de brondata die wordt gebruikt om deze waarschuwingen te geven of verkeerslichtregelinstallaties mee aan te sturen van hoge kwaliteit is. Een belangrijk deel van de inspanningen van Mobilidata gaat dan ook naar het verzamelen van relevante databronnen, het verhogen van de data-kwaliteit en het beschikbaar maken van deze data aan derde partijen.
Concreet wil dit zeggen dat volgende specifieke verkeersveiligheidsproblematiek doelgericht worden aangepakt (niet exhaustieve opsomming):
- Verkeersveiligheidsproblematiek op Vlaamse hoofdwegen en verbindingswegen (autosnelwegen, secondaire wegen, etc.): verhogen van bestuurdersaandacht, vermijden van filestaartbotsingen, vermijden van ongevallen in en voor wegenwerken, etc.
- Verkeersveiligheidsproblematiek op Vlaamse lokale wegen: vermijden van intermodale conflicten, verhogen van kruispuntveiligheid, etc.
Daarnaast wordt ook een positieve impact verwacht door secondaire effecten zoals het aantrekkelijk maken van niet-gemotoriseerde vervoersmodi (voetganger, fiets) én niet-geïndividualiseerde vervoersmodi (openbaar vervoer) door het ontwikkelen van een robuuster verkeerssyteem.
Initiative date
to
Who was/is your target audience?
Policy makers
Public authorities
Children 0-16
Young adults 17-25
Adults
Parents
Seniors
Car drivers
Car drivers – professional
Emergency services
Public transport
Van drivers
Lorry/truck drivers
Cyclists
Powered two wheeler riders (excluding micromobility)
Pedestrians
Others
Topic
Improve vehicles and infrastructure
Organisation details
IMEC
School / Research centre
Belgium
Flanders
Contact name
Ann Matheve
Telephone number
+32 473 94 24 24
Ann.matheve@imec.be
Project activities
If you work together with external partners, list the most important partners and briefly describe their role.
Het Mobilidata programma is een samenwerking tussen publieke en private stakeholders.
Aan de publieke kant zijn volgende partners actief:
- Agentschap Wegen en Verkeer (AWV): Vlaamse wegbeheerder, verantwoordelijk voor de begeleiding van de implementatie van Mobilidata in Vlaanderen en de uitrol van iVRI in Vlaanderen.
- Departement Mobiliteit en Openbare Werken (dMOW): Beleidsmaker, verantwoordelijk voor de integratie van Mobilidata in het Vlaamse beleid.
- Imec: Programma-manager
- Departement Economie, Wetenschap en Innovatie (EWI): funding partner
Aan de private kant zijn volgende partners actief:
- Be-Mobile: consortium lead (private partijen), systeemarchitectuur en service provider
- Transport & Mobility Leuven: Monitoring en evaluatie
- Tractebel: Monitoring en evaluatie
- Flitsmeister: Eindgebruikertoepassing
- NDrive: Eindgebruikertoepassing
Aan de publieke kant zijn volgende partners actief:
- Agentschap Wegen en Verkeer (AWV): Vlaamse wegbeheerder, verantwoordelijk voor de begeleiding van de implementatie van Mobilidata in Vlaanderen en de uitrol van iVRI in Vlaanderen.
- Departement Mobiliteit en Openbare Werken (dMOW): Beleidsmaker, verantwoordelijk voor de integratie van Mobilidata in het Vlaamse beleid.
- Imec: Programma-manager
- Departement Economie, Wetenschap en Innovatie (EWI): funding partner
Aan de private kant zijn volgende partners actief:
- Be-Mobile: consortium lead (private partijen), systeemarchitectuur en service provider
- Transport & Mobility Leuven: Monitoring en evaluatie
- Tractebel: Monitoring en evaluatie
- Flitsmeister: Eindgebruikertoepassing
- NDrive: Eindgebruikertoepassing
Please describe the project activities you carried/are carrying out and the time period over which these were implemented.
Binnen Mobilidata worden volgende (groepen van) activiteiten uitgevoerd:
- Het opzetten van een geschikte architectuur, die toelaat aan aansluitende partijen om kwaliteitsvolle data te voorzien en/of verkrijgen voor gebruik in mobiliteitsgerelateerde toepassingen.
- Het verzamelen van relevante publieke en private databronnen, het analyseren en verhogen van de data-kwaliteit tot op een niveau dat deze op een betrouwbare wijze kan worden gebruikt door toepassingen voor eindgebruikers.
- De integratie van veiligheids- en doorstromingsgerelateerde use-cases binnen twee eindgebruikersapplicaties (Flitsmeister en Ndrive Karta GPS). Dit omvat de meest relevante en impactsvolle C-ITS “Day 1 & 1.5” use cases.
- De uitrol van een significant aantal iVRI (intelligente verkeerslichtregelinstallaties) in Vlaanderen.
De huidige toestand (mei 2023):
- Een geschikte data- architectuur is uitgewerkt én in de praktijk opgezet, rekening houdende met relevante wetgevingen (zoals bv. privacy wetgeving). Dit wil zeggen dat derde partijen aan Mobilidata kunnen aansluiten en gebruik kunnen maken van de diensten en data die binnen Mobilidata worden voorzien.
- De meest gangbare publieke databronnen worden ter beschikking gesteld aan partijen die aansluiten aan Mobilidata. Het verhogen van de kwaliteit van databronnen zoals bv. de Vlaamse verkeersbordendatabank of datasets omtrent wegenwerken is een voortdurend proces waarbij de verschillende private en publieke stakeholders worden betrokken en geholpen.
- De volgende use-cases zijn op de volgende momenten reeds actief binnen twee eindgebruikerstoepassingen (Flitsmeister en Karta GPS):
o Per maart 2023: Waarschuwingen voor wegenwerken, Waarschuwingen voor voertuigen met pech (op de rijbaan), Filestaartwaarschuwingen, Waarschuwingen voor gladheid en Waarschuwingen voor verloren ladingen, personen of dieren op de baan
o Per juni 2023: Functionaliteiten voor intelligente verkeerslichtregelinstallaties (Kruispuntoptimalisatie, Prioriteit voor prioritaire voertuigen (hulpdiensten), Prioriteit voor openbaar vervoer, Prioriteit voor vrachtvervoer, Time-to-green indicatie) en Waarschuwingen voor prioritaire voertuigen (hulpdiensten), Spookrijders, Traag-rijdende voertuigen, Traag-rijdende dienstvoertuigen (wegbeheerder en contractors) en Traag-rijdende hulpdienstvoertuigen (ambulance, brandweer)
o Per augustus 2023: Optimalisatie intelligente verkeerslichtregelinstallaties voor actieve weggebruikers (voetgangers en fietsers) en Waarschuwingen voor prioritaire voertuigen voor actieve weggebruikers
o Per december 2023: Functionaliteiten voor intelligente verkeerslichtregelinstallaties (Prioriteitsregeling actieve weggebruikers bij slecht weer, Prioriteitsregeling voor konvooien van actieve weggebruikers, Prioriteitsregeling voor konvooien, Prioriteitsregeling voor ARU/Time-to-Green) en Optimalisatie statische en dynamische snelheidslimieten
o Per februari 2024: Aangeraden routering (calamiteitenroutes, vermijden sluipverkeer), Truck parking informatie en P&R informatie
- In Vlaanderen zijn momenteel een 30-tal iVRI actief in geselecteerde omgevingen (Gent, Vilvoorde, Hasselt). Op basis van de huidige stand van zaken en werken worden tegen einde 2023 een 100-tal iVRI actief verwacht. Tegen het einde van het Mobilidata programma zijn dit er meer dan 200.
- Het opzetten van een geschikte architectuur, die toelaat aan aansluitende partijen om kwaliteitsvolle data te voorzien en/of verkrijgen voor gebruik in mobiliteitsgerelateerde toepassingen.
- Het verzamelen van relevante publieke en private databronnen, het analyseren en verhogen van de data-kwaliteit tot op een niveau dat deze op een betrouwbare wijze kan worden gebruikt door toepassingen voor eindgebruikers.
- De integratie van veiligheids- en doorstromingsgerelateerde use-cases binnen twee eindgebruikersapplicaties (Flitsmeister en Ndrive Karta GPS). Dit omvat de meest relevante en impactsvolle C-ITS “Day 1 & 1.5” use cases.
- De uitrol van een significant aantal iVRI (intelligente verkeerslichtregelinstallaties) in Vlaanderen.
De huidige toestand (mei 2023):
- Een geschikte data- architectuur is uitgewerkt én in de praktijk opgezet, rekening houdende met relevante wetgevingen (zoals bv. privacy wetgeving). Dit wil zeggen dat derde partijen aan Mobilidata kunnen aansluiten en gebruik kunnen maken van de diensten en data die binnen Mobilidata worden voorzien.
- De meest gangbare publieke databronnen worden ter beschikking gesteld aan partijen die aansluiten aan Mobilidata. Het verhogen van de kwaliteit van databronnen zoals bv. de Vlaamse verkeersbordendatabank of datasets omtrent wegenwerken is een voortdurend proces waarbij de verschillende private en publieke stakeholders worden betrokken en geholpen.
- De volgende use-cases zijn op de volgende momenten reeds actief binnen twee eindgebruikerstoepassingen (Flitsmeister en Karta GPS):
o Per maart 2023: Waarschuwingen voor wegenwerken, Waarschuwingen voor voertuigen met pech (op de rijbaan), Filestaartwaarschuwingen, Waarschuwingen voor gladheid en Waarschuwingen voor verloren ladingen, personen of dieren op de baan
o Per juni 2023: Functionaliteiten voor intelligente verkeerslichtregelinstallaties (Kruispuntoptimalisatie, Prioriteit voor prioritaire voertuigen (hulpdiensten), Prioriteit voor openbaar vervoer, Prioriteit voor vrachtvervoer, Time-to-green indicatie) en Waarschuwingen voor prioritaire voertuigen (hulpdiensten), Spookrijders, Traag-rijdende voertuigen, Traag-rijdende dienstvoertuigen (wegbeheerder en contractors) en Traag-rijdende hulpdienstvoertuigen (ambulance, brandweer)
o Per augustus 2023: Optimalisatie intelligente verkeerslichtregelinstallaties voor actieve weggebruikers (voetgangers en fietsers) en Waarschuwingen voor prioritaire voertuigen voor actieve weggebruikers
o Per december 2023: Functionaliteiten voor intelligente verkeerslichtregelinstallaties (Prioriteitsregeling actieve weggebruikers bij slecht weer, Prioriteitsregeling voor konvooien van actieve weggebruikers, Prioriteitsregeling voor konvooien, Prioriteitsregeling voor ARU/Time-to-Green) en Optimalisatie statische en dynamische snelheidslimieten
o Per februari 2024: Aangeraden routering (calamiteitenroutes, vermijden sluipverkeer), Truck parking informatie en P&R informatie
- In Vlaanderen zijn momenteel een 30-tal iVRI actief in geselecteerde omgevingen (Gent, Vilvoorde, Hasselt). Op basis van de huidige stand van zaken en werken worden tegen einde 2023 een 100-tal iVRI actief verwacht. Tegen het einde van het Mobilidata programma zijn dit er meer dan 200.
Evaluation
What has been the effect of the activities?
Het mobilidataprogramma is in volle uitrol: de eerste groep use-cases (waarschuwingen voor eindgebruikers) is reeds uitgerold en de iVRIs worden op het terrein geïntroduceerd. Via de eindgebruikerstoepassingen worden meerdere tienduizenden eindgebruikers reeds bereikt, en gepland wordt dat uiteindelijk het grootste deel van de Vlaamse weggebruikers aansluiting vindt op het Mobilidata platform via verschillende bijkomende service providers, OEMs, etc.
Een Monitoring en Evaluatieplan is actief op 6 verschillende niveaus. Dit plan wordt actief uitgevoerd in functie van de uitrol van use-cases en omvat:
- Technische monitoring
- Monitoring van de gegevenskwaliteit
- Acceptatie, aanvaardbaarheid en gebruik
- Gedragsmonitoring
- Maatschappelijke gevolgen
- Zakelijke modellen
De resultaten hiervan worden, naargelang de uitrol van het programma in het veld vordert, continue geüpdatet.
Een Monitoring en Evaluatieplan is actief op 6 verschillende niveaus. Dit plan wordt actief uitgevoerd in functie van de uitrol van use-cases en omvat:
- Technische monitoring
- Monitoring van de gegevenskwaliteit
- Acceptatie, aanvaardbaarheid en gebruik
- Gedragsmonitoring
- Maatschappelijke gevolgen
- Zakelijke modellen
De resultaten hiervan worden, naargelang de uitrol van het programma in het veld vordert, continue geüpdatet.
Please briefly explain why your initiative is a good example of improving road safety.
De uitrol van Mobilidata, op het niveau van betrokken weggebruikers, heeft twee centrale elementen (naast de technische elementen waar andere stakeholders bij betrokken zijn):
- Het verhogen van situationeel bewustzijn bij weggebruikers door het gericht aanbieden van relevante waarschuwingen (inclusief zogenaamde Day 1 & Day 1.5 C-ITS cases; afhankelijk van data-beschikbaarheid). Bijvoorbeeld: waarschuwingen voor filestaarten, wegenwerken, spookrijders, hulpdiensten, traag rijdende voertuigen, etc. Een verhoogd situationeel bewustzijn draagt rechtstreeks bij aan een verhoogde verkeersveiligheid.
- Het optimaliseren van algemene verkeersstromen over lichtgeregelde kruispunten en de optimalisering van de doorstroming over lichtgeregelde kruispunten voor geselecteerde doelgroepen (bv. hulpdiensten, openbaar vervoer, groepen actieve weggebruikers). Dit laat toe om een beter evenwicht te vinden tussen doorstroming en kruispuntveiligheid.
Daarnaast maakt Mobilidata gebruik van open standaarden. Met de implementatie van een open ecosysteem laat dit toe aan andere partijen om aan te sluiten en de veiligheid gerelateerde use cases in hun eigen stijl te implementeren binnen hun applicaties. Om een wildgroei aan ongeschikte user-interfaces tegen te gaan, ondersteunt Mobilidata het gebruik van de HMI-guidelines die door dMOW werden neergeschreven.
- Het verhogen van situationeel bewustzijn bij weggebruikers door het gericht aanbieden van relevante waarschuwingen (inclusief zogenaamde Day 1 & Day 1.5 C-ITS cases; afhankelijk van data-beschikbaarheid). Bijvoorbeeld: waarschuwingen voor filestaarten, wegenwerken, spookrijders, hulpdiensten, traag rijdende voertuigen, etc. Een verhoogd situationeel bewustzijn draagt rechtstreeks bij aan een verhoogde verkeersveiligheid.
- Het optimaliseren van algemene verkeersstromen over lichtgeregelde kruispunten en de optimalisering van de doorstroming over lichtgeregelde kruispunten voor geselecteerde doelgroepen (bv. hulpdiensten, openbaar vervoer, groepen actieve weggebruikers). Dit laat toe om een beter evenwicht te vinden tussen doorstroming en kruispuntveiligheid.
Daarnaast maakt Mobilidata gebruik van open standaarden. Met de implementatie van een open ecosysteem laat dit toe aan andere partijen om aan te sluiten en de veiligheid gerelateerde use cases in hun eigen stijl te implementeren binnen hun applicaties. Om een wildgroei aan ongeschikte user-interfaces tegen te gaan, ondersteunt Mobilidata het gebruik van de HMI-guidelines die door dMOW werden neergeschreven.
How have you shared information about your project and its results?
Programma website en partner websites:
- https://www.mobilidata.be/nl
- Partner websites bij Be-Mobile, TMLeuven, etc.
Vlaamse media:
- Audiovisuele media: VRT, VTM
- Geschreven pers
Social media
- Linkedin: https://www.linkedin.com/company/mobili-data/
- Facebook: https://www.facebook.com/mobilidata/
- Twitter: https://twitter.com/mobilidata/
Professionele communicatie
- ITS.be
- ITS Europe
- Etc.
Stakeholdercommunicatie
- Regelmatige organisatie van workshops gericht op Steden en Gemeenten
- https://www.mobilidata.be/nl
- Partner websites bij Be-Mobile, TMLeuven, etc.
Vlaamse media:
- Audiovisuele media: VRT, VTM
- Geschreven pers
Social media
- Linkedin: https://www.linkedin.com/company/mobili-data/
- Facebook: https://www.facebook.com/mobilidata/
- Twitter: https://twitter.com/mobilidata/
Professionele communicatie
- ITS.be
- ITS Europe
- Etc.
Stakeholdercommunicatie
- Regelmatige organisatie van workshops gericht op Steden en Gemeenten